TKB Göller Havzası- Yalvaç Buluşması
25 Ekim 2003 Cumartesi
Az önce uzunca bir geziden dönüldü. Yalvaç Düğün Salonu’nda değerlendirme toplantısı yapılacak, FORUM ve Yalvaç Kararları alınacak birazdan…
Gezi güzel havanın da yardımıyla hızlı ve yoğun geçti. “Yalvaç klasikleri”; tarihi fırınlar, temeli vaktiyle antik kentten getirilmiş kesme taştan yapılmış iki katlı Yalvaç evleri ki bu kez çoğuna cephe giydirilmiş, boyanmış, ufak tefek onarımları tamamlanmış yüzleri gülen evler… Eski Deri Fabrikası, kadınların üretimiyle çalışan tarihi fırınlar… Yalvaçlı’larla içiçe bir Tekin Başkan… Aynı gezi sırasında onarımı tamamlanan ve içi başta Yalvaç Belediye Başkanının eşi Gülsüm Bayram olmak üzere Yalvaçlı kadınların derlediği nesnelerle donatılmış Yalvaç Kültür Evi’nin açılışı yapıldı. Coşku içinde geçen açılış sırasında emeği geçen 30 kadından üçüne temsili olarak teşekkür belgesi verildi. Daha sonra Yalvaçlı Yalvaç Ural’ın Yalvaçlı çocuklara armağan ettiği kitapları içeren Çocuk Kütüphanesi’nin açılışı çocuklarla birlikte yapıldı. Açılışlara Isparta ve Burdur Valileri, kaymakamlar, TKB üyesi başkanlar ve Yalvaçlılar katıldı.
Toplantılara geçildiğinde Mardin ile ilgili bir kısa görsel sunum yapıldı. Daha sonra Oktay Ekinci, TKB’nin bu toplantısının Türkiye’de “Cumhuriyet’e Sahip Çıkma” yürüyüşlerinin yapılmakta olduğu bugünlere rastlamasından yola çıkarak, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında kültürel mirasın korunması konusunda alınan kararlara ve atılımlara gönderme yaptı. Ekinci, Hasan Ali Yücel’in 1944’te “süs diye gördüğünüz bu yapılarda dikkatle yontulmuş bir taş o mimarlık bütünün içinden çıkarılıp alınırsa azametle dikilip duran yapının çöktüğünü görürüz. Bizim mimarlığımızda fazla noksan gibidir…” sözlerine değindi. Toplantıda dağıtılan “Şehir ve Başkan” dergisindeki Atatürk bölümüne de dikkat çeken Ekinci, Mehmet Akif’in Süleymaniye’nin yıkımı ile ilgili dizeleri ile konuşmasını bitirdi ve Cumhuriyet’in 80. yılını kutladı….
PANEL
”Kamu-Yerel-Sivil-Özel Birlikteliğinde Geleceğimiz”
Yöneten: Oktay EKİNCİ/TKB Genel Danışmanı
M.Osman AYDIN / Mimar-Proje Koordinatörü
Osman Aydın iki öykü anlattı.
1.Öykü
“1996 yılında Mimarlar Odası’nın bir yaz okulu ile Akseki’ye giderek Akseki-İbradı Havzası’nda çalışmalar yaptığını, gerekçesinin kitle turizmine karşın kültürel turizmin gerekliliği, bu bağlamda oradaki kültürel değerlerin de korunabileceğinin görünmesi. ÇEKÜL’ü yanlarında bulup daha güçlü ve sistemli bir havza projesi ile yola devam ediş… Mimarlar Mine Kaya ve Nuran Esengil’in yardımları… Protokol imzalanması… Korunacak binaların tescil edilmesi… Yeni atanan Vali ile 10 evin korumaya alınması, yeni Kaymakam’ın kaynak aktarımı konusunda çalışmaları…”
2. Öykü
“Çankırı Tarım İl Md. Tekin Bayram’ın seçim sloganı: “Akşehir’i geçmeye dağları delmeye geldim”! Herkesin önce bu slogana gülmesi… Ama bir de “gelinen noktaya bakın”!. Başkan seçilmesinden sonra yaptığı ilk iş koruma imar planı… Yalvaç’ın kalkınması için yeni bir hamle dönemi…”
Bu iki öykü aracılığıyla Osman Aydın korumanın bir inanma ve ekip işi olduğunu kanıtlıyor… Sonra “ekip” içinde görev alan herkesi ama tek bir kişiyi dahai unutmadan “herkesi” slaytlarla teker teker tanıtıyor…
Genel Değerlendirme: Prof. Dr. Aykut ÇINAROĞLU
Prof. Çınaroğlu da Cumhuriyet’in 80. yıldönümü nedeniyle Atatürk ve kültür konusunda Cumhuriyet tarihindeki yaklaşımlara gönderme yaptı. Tıpkı Ekinci gibi, Topkapı Sarayı ve diğer sarayların müze yapılmasına dikkat çekti:
“Bugün Yalvaç’ta dolaşırken bir yaşlı kadın dedi ki, ‘2 arsam vardı birinden yol geçirdi ama helal olsun Hökümata lazım karı boş düşer zaten’. Bu halk desteği işte. Antalya’da 10 ev onarılıyorsa Yalvaç’ta 530 ev onarılıyor. Bize de Antik kentin kazısı için gelen yine Tekin Bayram’dır. Ve Yalvaç artık örnek oldu. Kimliğini tam bulamadı ama bulacaktır, ona el birliğiyle yardım edeceğiz. “
FORUM
Prof.Dr. Zekai Görgülü
Burada planlamaya müthiş bir duruş ve bakış var. Yalvaç’ın yaklaşımının kalın bir biçimde altı çizilmesi gerekiyor. Bilimsel ve katılımı öne çıkaran bir planlama yaklaşımı örneği. Klasik ve içi boşaltılmış olsa da bu yöntem farklı yaklaşımlarla anlamlı kılınabilir demenin bir biçimi ile karşılaştım burada…
Oktay Ekinci
“Üstelik her mahallenin imar planı o mahallede sürekli asılıyor. Şeffaflık bu işte.”
Gazeteci Mustafa Cesur
“Dünyada 18 Antiochea vardır ama bir tanesi Pisidia Antiochea’dır. Emin Bilgiç, Kemal Turfan’ın verdiği bilgiler daha önce neşredildi. Araştırmalar yapılmadan Yalvaç’ı dünya şehri filan değil hiçbir şey yapamazsınız. Osman Hamdi Bey Yalvaç’da doğmuştur. Bunu değerlendirmeliyiz. Önce araştırma yapmalıyız.”
Muğla Belediye Başkanı Dr. Osman Gürün
“Oktay Ekinci Cumhuriyet’in ÇED Köşesinde benim için özel bir yazı yazmış. Herkes bana telefon ederek ne oluyor dedi. Yargısız infaz ile karşılaştım. İzmir TKB buluşması sırasında bildirinin Oktay Bey’in ifadeleri ile oluşturulması sırasında biz de fikrimizi söylemiştik oysa. Ekinci bana Antakya’daki eski ev onaran doktordan ders almam gerektiğini söyledi. Oysa ben İzmir bildirgesine geçeceği için konu, Muğla’nın tarihi dokusunun tahrip edilmemesi için fikrimi söylemiştim. Bundan sonra burada konuştuklarımız şayet bir köşede böyle konu edilecekse ona göre konuşalım bundan böyle.”
Oktay Ekinci
Ben yazarlık özgürlüğümü kullanarak sayın başkanın bu konudaki düşüncelerinin tartışılması gerektiğini yazdım. İlk olumlu çalışmasını gördüğümde de olumlu bir yazı ile telafi ederim.
Prof. Dr. Cevat Geray
Ben de Görgülü arkadaşımın görüşlerine katılıyorum.
Tekin Bayram ranta dayalı olmayan bir kentsel gelişme modeli bulmuş hele 18.maddeyi bu kadar sağduyu ile halkın desteğini alarak uygulayan pek az kentimiz var.
Prof. Dr. Oktay Belli
-Övgülerini belirttikten sonra antik tiyatronun kazı yönteminde yanlışlık olduğunu vurguladı. Yağmur yağarsa kazıda kayma olacağını anlattı.- “Sağ istinat duvarı onarılmadan kazmayın, kazıyı durdurun.”
Prof. Dr. Zekai Görgülü
“Osman Gürün’e yanıt: Artık çok büyük bir baskı varsa uydu kentler yaklaşımı sözkonusu olabilir planlamada”
Denizli Belediye Başkanı
“Bu kadar samimi bir Birliği ben hayatımda ilk defa burada TKB’nde görüyorum. İnşallah çok şeyini yitiren Denizli’de de böyle birşey yaparız.”
İrfan ….. (Not: Soyadını tesbit edemedik Sayın İrfan Bey’in. Tekin Başkan onu İrfan Ağabey diyerek sahneye davet ettiği için…)
“Türkiye’ye turisti nasıl getireceğiz diye endişe ediliyor. Yahu burası hıristiyanlığın doğduğu yer!”
Prof. Dr. Metin Sözen
“Toplum yorgun. Gençlerin daha az yorulması için siz orta yaşlılar daha çok yorulacaksınız. Herkese yeniliklerle dolu bir kentten kabulklarını kıran bir kentten yerel dinamiklerle başlayan yeni devingen bir ortamın bilincinde olmanızı diliyorum.”
Tekin Bayram
“Ben Yalvaç’ı kıytırık bir yer zannederdim ama değilmiş’ dedi Polatlı Başkanı… Bunu böyle diyenler çok oldu. Biz kentimizi bize yol gösterenlerin izinden giderek toparladık. Bu arada 18. madde yüzünden kurşun da yedik. Ama ben mutluyum. Bu kadar hocamız bizim yaptıklarımız takdir ediyorlarsa mutluyum. Ben bizim insanlarımız da gelsin dinlesin isterdim ama Adıyaman Valimiz dedi ki, ‘kent insanından 10 yıl ileridir.’
Değerli konuklar biz sizi kalbimizle, sıcaklığımızla ağırlamaya çalıştık. Kusurumuz varsa özür diliyorum. Bu organizasyonu benim belediye personelim yaptı.
Bundan on yıl önce 10 kişiyi yatıracak yerimiz yoktu. Bugün 400 kişiyi ağırlayabildik.” (“Bunu yapabildikse bırak da 4 dk. konuşalım” diyor sözünü kesmek isteyen Ekinci’ye bu arada!)
“Bizden istedikleriniz varsa mutlaka bildirin. Hepinizi Yalvaç hakkı adına muhabetle kutluyorum.”
Gerçekten büyük bir başarıyla yaşanan Yalvaç Buluşması için tüm Yalvaçlılara ve Bayram’lara ve fahri Yalvaçlı Osman Aydın’a içten teşekkürler…