TKB Sivas Buluşması – Sivas Tarih ve Kültür Gezisi

Notlar: Sevil Saka
Fotoğraflar: Avniye Tansuğ
ÇEKÜL Vakfı

Tarihi Kentler Birliği Sivas Buluşması 29 Nisan 2004 Perşembe günü başladı. Tarih ve kültür gezi programının ilk durağı Bünyan Sultan Han’dı…

Tarihçi Necdet Sakaoğlu ve Prof. Dr. Oktay Belli, burada yapı hakkında bilgi verdiler. Üzücü olan, yapının temel malzemesi taşların günden güne eriyip dökülmesi idi.

Selçuklu yapısı olan bu han, kervanların konaklaması ve emniyetinin sağlanması amacıyla inşa edilmiş. Zamanın ve ilgisizliğin kurbanı olan han; Kayseri-Sivas yolu üzerinde, bir Anadolu kadının gözetiminde ziyaretçileri bekliyor.

Sivas’a geldiğimizde, Cumhuriyet Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nden Sanat Tarihi uzmanı Sayın Burhan Bilget, Sivas kalesinden başlayarak tarih ve kültür turunda bizlere rehberlik etti. Gezide Sivas Valisi Dr. Hasan Canpolat, Batman Valisi Efkan Ala, Sivas Belediye Başkanı ve TKB üyesi başkanlar da hazır bulundular…

Sivas Kalesi’nden şehre genel bir bakış ve bilgilendirmeden sonra, minaresi sola doğru meyl eden, bu haliyle Pizza kulesini andıran Sivas Ulu Cami’nin 808 senedir ayakta durmasının bizde bıraktığı hayranlık ve şaşkınlıkla yolumuza devam ettik.

Turumuza Selçuklu döneminin üç önemli medreselerinden biri olan, taç kapı üzerinde yükselen tuğla örgülü iki minaresindeki mavi çinilerinden dolayı Gök Medrese adını alan yapının incelenmesi ile devam ettik. 1271 yılında Selçuklu Veziri Sahip Ata Fahrettin Ali tarafından yaptırılan medresenin röleve-restitüsyon çalışmalarının tamamlanmış olup, önümüzdeki günlerde Sivas Valiliği’nce işletilmek üzere ihaleye açılacak olması bizlerde sevinç duygusu uyandırdı.

Gök Medrese’den çeşitli görüntüler…

9 ayrı hayvan motifi…

Sol üstteki karenin içinde mimarın imzası var…

Dabaz hastalığına yakalananların uğrak yeri olan Şeyh Hasan Bey Kümbeti ise 1347 yılında Eratna oğullarından Şeyh Hasan Bey için yaptırılmıştır. Kümbet, silindirik tuğla örgülü bir gövdeye sahip oluşu ve kısa minareye benzemesinden dolayı halk arasında Güdük Minare adıyla bilinmektedir.

Güdük Minare (üstte) ve ona inat enginlere uzanan bir uzun kavak (altta)!

Behrampaşa Hanı…

Selçuklu dönemi eserlerinin ihtişamına kapıldığımız anda Cumhuriyetimizin ilk tohumlarının atıldığı Sivas Kongresi’nin yapıldığı, Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi’ni gezerken tarih eğitiminin okullarda nasıl da teoriden ibaret olduğunu düşündük. Atatürk’ün Milli Mücadele günlerinde en uzun kaldığı şehir ünvanını sahip olan Sivas’ın, Atatürk’ün kaldığı odayı ve kongre salonunu aynen muhafaza edebilmesi de tarihi görerek öğrenmek isteyenler için bir nimet. Etnografya müzesinde ayrıca Sivas’ın sosyal yaşamına ait objelerin sergilenmesi, meşhur ve aynı zamanda teknolojiye yenik düşmüş Sivas halılarının da bulunduğu salon, müzeciliğin Anadolu’da ne kadar ciddiye alındığının bir göstergesiydi.

Sivas Kongresi işte tam bu salonda yapılmış…

İlhanlı veziri Şemsettin Mehmet Cüveyni tarafından 1271 yılında yaptırılan Çifte Minareli Medrese, hadis ilminin okutulduğu önemli yapılardan birisi. Cephedeki taş süsleme ve oran itibariyle mimari bir olgunluğun yanı sıra aynı süslemeyi tekrardan kaçınan bir anlayışın hakim olduğu yapının tam karşısında Şifahiye Medresesi bulunmakta. 1217 yılında Selçuklu Sultanı I. İzzettin Keykavus tarafından yaptırılan Medrese Anadolu Selçuklu Tıp sitelerinin ve hastanelerinin en eski ve en boyutlusu. Medrese Sivas Valiliği’nce restore edilip, halkın kullanımına sunulmuş. Sivas’a özgü hediyelik eşyaların satıldığı ve alternatif çay bahçesi olan medresenin en ilginç kısmı ise avlu içerisindeki kapı üzerinde sağlı sollu kadın ve erkek figürleri.

Sivas’taki gezimizin son durağı olan Buruciye Medresesi ise Anadolu Selçuklu Sultanı III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında 1271 yılında yaptırılmış. Taç kapıdaki taş işçiliği ile girişin solunda yer alan türbe çinileri önemli. Medresede misafirlere sunulan Sivas yemeklerinin yenmesinin ardından Türk Sanat Müziği dinletisiyle Sivas Tarih ve Kültür Gezimiz’in ilki sona erdi…

Birazdan burada muhteşem bir müzik ziyafeti de verilecek…