TKB Üyesi Büyükşehir Belediyeleri Sunumları” Prof. Dr. Metin SÖZEN (ÇEKÜL Başkanı-TKB Danışma Kurulu Başkanı) yönetiminde yapıldı…
• Bursa Büyükşehir Belediyesi
• Antalya Büyükşehir Belediyesi
• Eskişehir Büyükşehir Belediyesi
• Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi
• İzmir Büyükşehir Belediyesi
TKB İZMİR BULUŞMASI 1. Gün – I. Oturum
Prof. Dr. Metin Sözen
Bir davranış bütünlüğü içinde buraya kadar geldik. Hiçbir yorgunluk belirtisi görmüyorum. Bu büyük yürüyüş 2000 yılından beri devam ediyor. Herkese teşekkür ediyorum. Bu Buluşma´yla 123 üyemiz oluyor. Üye belediyelerimizin hepsi, “Bu toplantılar bende olsun” demiştir bugüne kadar…
Büyümenin hızlı olmasını, katılımın büyümesini istiyoruz.
Her gelen üye, bir başka düşünce katarak geliyor. Sonuçta hangi coğrafyada olursak olalaım, toprağa bakarken; “İşte benim toprağım” diyen kişiler olmalıyız. Bu yüzden seçimlerden sonra, kimsenin bu kurum üzreinde oynamamasını istiyorum. Bir birlik kolay kurulmuyor!
Bekir Kumbul, TKB 2. Başkanı, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı
Antalya; Pamfilya! İl düzeyinde 50´nin üzerinde tarihi yerleşimin merkezi… Karain mağarası 40.000 yaşında… Antalya M.Ö. 156´da Bergama Kralı Attalos tarafından kent bilinci ile kale içinden doğuyor. Cumhuriyet kurulduğunda nüfusu 15 bin… 1956-1959 yıllarında planlama başlıyor. Nüfus 50 yılda 20 kat artıyor.
1950´lere kadar tarım hinterlandı olan bir şehir. I. Plan 1957´de onaylanmış. Birkaç kapsar, Konyaaltı Caddesi 8 kat imar izni olan bir plan bu plan.
1970-1985 yıllarında nüfus artışı hızlı (´75´de 265.000 ) . Gecekondulaşma da bu dönemde. Kent kuzeye doğru çekilmiş.
1976´da yeniden planlama. Batıya doğru açılma. 650 bin nüfus ve Otogar, Hal gibi önemli noktalar… Yani bugünkü makro-form bu plan ile teşekkül etmiştir.
1985-1990- Bu dönemde iytici güç turizm. 1982´de Akdeniz Üniversitesi… 1987´de Serbest Bölge´nin devreye girmesi ile devam eden gecekondulaşma… Yine bu dönemde gecekondu ıslahı…
1994´te “Büyük Şehir” olma…
Azımsanmayacak bir emekli yerleşim alanı oluş…
Bu arada kırsal alanlarda belediyeleşme…
1995- Nüfusta daha hızlı artış, 1.000.000 kişi için planlama yapımı… 1/25.000.000 ölçekte 1,5 milyon insana ait. Tarım alanlarının konut alanına çevrilmesi…
2000 – Nazım Plan Bürosu. Bugüne kalan. Şimdi envanter çalışması tamamlanmış, 1/25.000´lik çalışmalar bitmiştir. Aynı sürede doğal ve kültürel değerlerin korunması gündeme gelir. Ör. Kentin pitoreks görünümüne katkısı olan falezler. Bunlar yoğun yapılaşma baskısı altında. Kaleiçi eski kent merkezinin SİT alanı oluşu. Burada planlı başlayan Yat Limanı, zaman içinde olumsuzluklar içerir hale gelmiştir. Restorasyonda da önemli sorunlar var. Valilik önderliğinde bu sorunlar çözümlenmeye çalışılıyor. BalBey, Haşim İşcan´daki eski dokunun olduğu yerler, Lara´da 4300 dönüm park haline dönüştürülmekte. BalBey´de ÇEKÜL ile birlikte bir ev restore edilmekte.
Sonuç: Rant kaygısı gütmeden öncü bir hareket yapılmıştır… Belediye hiç olmazsa bugünkü durumu muhafaza etmeye karar vermiştir. Havza planlaması yapmak gerek tabii aslında… Bu da Yerel Yönetimler Yasası ile sağlanmalıdır…”
Hakan Koyunlular, APK Daire Başkanı, Bursa Büyükşehir Belediyesi
1960´dan sonra sanayileşme ve göç… çarpık bir şehirleşme. Bu konuda ilk plan 1995´te, 2020 yılındaki kentin planlanmasıdır. Bugün gelinen nokta… Bu plan Bursa ilini kapsamakta. Stratejik plan olarak, ölçek 100.000…
İlk etapta Valilik önderliğinde bir Protokol imzalanarak iş adamları, dernekler, belediyeler, sivil toplum kuruluşları ile birlikte politika belirleme yapılmış, sektörlerin hali hazır durumlarının saptanmasından sonra gelişme politikaları belirlenmiş ve bölgedeki kuruluşların hepsi altına imza atmışlardır.
İlkeler:
İleri teknolojiye yönelme,
Desantralizasyon,
Karacabey-Yenişehir´in tarım alanı olarak ayrılması,
Koruma alanlarımız:
İznik, tarihsel bir alan,
Uludağ´da dağ turizmi,
Özel ürün tarım alanları,
Orman alanları.
1998´de Plan onandı. İlk 3 yıl iyi gitti. İlk 1/25.000 planlar yapıldı ana Bakanlık bunları onaylamadı. Dolayısıyla 1/5000, 1/1000 devresine girilemedi. Bu arada Sanayi Bakanlığı tarım alanlarına yakın bölgelerde OSB kurulmasına gitmektedir. 100.00 ölçekli planlar yapıldıktan sonra bunların değiştirilmesi gerek, bu da bu plana bağlı bir kurulda değiştirilebilmeli.
Yılmaz Büyükerşen, Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı
Odunpazarı Tarihi Koruma ve Geliştirme Projesi
Haçlı Seferleri için, Kudüs´e giden yol üzerindeki yerde “Eski Şehir” kurulmuş. Arkeolojik kazılarımız halen devam ediyor. Bu arada Eskişehir´in bir kaplıca şehri olduğu da pek bilinmez. Osmanlı Devleti´nin OdunPazarında kurulduğu da. Eskişehir´in adı; “Karaca Şehir”dir. Odunpazarı adı sonradandır. Düyun-u Umumiye zamanında etraftaki ardıç ormanlarından keresteler alınıp, borç karşılığı Odunpazarı´na getirilirmiş(Büyükerşen, bu arada bir eski kartpostaldan, pazara getirilen kereste kümelerini gösteriyor).. Sonra tam burada bir şehir kurulmuş. Bugün 130´a yakın tescilli yapı var ama çoğu erimiş gitmiş. Şimdi eski kartpostallardan yararlanıp, bunları eski haline getirmeye, diriltmeye çalışıyoruz. Bu da bir yeniden yerleşime açılma çabasıdır…
Abdullah Sevinç, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Gen. Sek. Yrd.
Sur içinde tarihi değerlerin korunması ve çağdaş gereksinimler içinde yaşaması için çalışmaktayız. Örneğin İç Kale´de mevcut höyük çok önemli. 1970´li yıllara kadar tahribat olmadan gelinmiş. 1980´den sonra yapılan yeraltı çarşıları ile modern iş merkezleri ile arkeolojik katmanlar ortadan kaldırılmış. Terör yüzünden Sur İçi “getto”laşmış, özgün sokak dokusu ortadan kalkmıştır. Baraka tipi işyerleri de Diyarbakır´da halen yaşamakta… En çok korunan eserler, camiler, çünkü kullanılmakta… Tarihi dokunun içine 8 -9 katlı yapılar inşa edilmiş. 9 katlı ama kolon-kiriş olmadan sıva ile bu ögelerin süsü verilmiş yapılar… 8932 yapıdan sadece 77´si orijinaldir. Sonuçta kentsel SİT olma, korumayı Diyarbakır´da tamamlayamamış… Yaşayarak koruma ve kollama, öncelikli koruma alanları ve öncelikli yıkım alanları da belirlenmeli.
Hasan Topal, İzmir Büyük Şehir Belediyesi, İmar Daire Başkanı
