9 Ocak 2004, Cuma sabahı, İstanbul, Kabataş Kültür Merkezi, Feriye, Hamdi Saver Toplantı Salonu’ndayız… Birkaç gündür İstanbul’a egemen olan karlı ve soğuk hava yerini güneşe bırakmış… “TKB 2003 Yılı Kültürel Mirası Koruma Ödülleri ve Tarihi Kentler Birliği’nin 4. Yılı” başlıklı basın toplantısı ve brifing yapılacak… TKB 2003 ödüllerini alan belediyelerin kurduğu ödüllü çalışmalar toplantı salonu girişindeki fuayede sergilenmiş… Konuklar birer ikişer geliyorlar…

Güngör Uras; Çok mutlu oldum gördüklerimden diyor…

“Sergi”de sadece paftalar, fotoğraflar yok, Safranbolu standından lokumlar ikram ediliyor, Anadolu konukseverliği tüm sıcaklığı ile bu soğuk ve güneşli İstanbul sabahına farklı renkler katıyor…

“Nerelisin?”

Saat 10.30. Toplantı başlıyor. “-Son yıllarda Türkiye’nin başına gelen en talihli olgu; Tarihi Kentler Birliği’nin bu toplantısına hoşgeldiniz!” diyerek Avniye Tansuğ sunuyor toplantıyı. Önce Yönetmen Hasan Özgen’in TKB’nin ne olup olmadığını anlatan “Nerelisin” başlıklı filmi gösteriliyor…

TKB’nin 4 Yılı…

Sonra TKB Başkanı Erdoğan Bilenser sunumunu yapıyor…

“Türkiye’de tarihi mirasın korunması konusunda bu Birliğin kurulmasını bir milat olarak kabul ediyorum. Birlik, demokratikleşmenin bir halkasıdır.” Diyen Bilenser, 3 yıl önce 52 belediye ile yola çıkıldığını, şimdi 123’e varıldığını vurguluyor. “Belediyeler üzerine düşen görevde istekli ve çalışkan olmalıdırlar. TKB içinde bütün kentler bir güç birliği yapıyor. Buluşma içinde bir eğitim platformu yaratılıyor. Toplantılar seminer, atölye çalışmaları, sergiler ve çevre gezilerinden oluşuyor. Bu etkinlikler bilinçlendirmeye büyük katkı sağlamaktadır. Etkinlikler için bütün bilgiler web sitesi ve üç ayda bir çıkarılan dergilerden izlenebilir.” diyerek bu sitemize de bir gönderme yapıyor…

Bir yenilik: “TKB Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü”

Oktay Ekinci, Erdoğan Bilenser, Prof. Dr. Metin Sözen, Dr. Bekir Kumbul

Mimar Osman Aydın (en solda), Yalvaç Belediye Başkanı Tekin Bayram (soldan 3.) Prof.Dr. Coşkun Özdemir (ortada)…

Erdoğan Bilenser, “TKB, Kültürel Mirası Koruma ve Uygulamaları Özendirme Ödülleri için yapılan bu yarışma üçüncü yarışmadır. Her yıl üç adet başarı, üç adet özendirme ödülü verilmektedir. Bu yıl ilave olarak Prof. Metin Sözen adına Koruma Büyük Ödülü verilmektedir. Ödül çalışmalarını ÇEKÜL Merkezi’nde yapılan ortak toplantıda jüri kararlaştırmıştır. Yalvaç Belediyesi çalışmalarında gözettiği ‘bütünsellik’ gerekçesiyle Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü’nü almaya hak kazanmıştır. “ diyerek, bu yılın yeniliğinin altını çiziyor..

Ödüllü Belediyelerin Sunumları

Sırada ödül kazanan belediyelerin sunumları var. Bu bölümü Oktay Ekinci yönetiyor. Ekinci önce kısaca hangi gerekçe ile ödül verildiğini belirtecek, sonra her belediyenin başkanı gelip sunumunu yapacak.

Ekinci, “TKB 3300 belediyeden sadece 123’ünün üye olduğu bir kuruluştur. Birliğe üye olmak için belirli koşullar gerektirir. TKB Ödülü alabilmek için de koşullar vardır. Bu koşullardan ilki de aday olmaktır. Aday olan projenin yürürlükteki yasalara uygun olması gerekir. TKB Encümeni’ni oluşturan üyelerimiz, kendi belediyelerinin çalışmalarını, kendileri Encümen, yani aynı zamanda jüri üyesi de oldukları için, yönetmelikte yer almamasına rağmen kendi yaptıkları çalışmalara ödüllere aday olmamışlardır. Ama Mimarlar Odası, onlara bu konuda bir mesaj verecektir, bu nedenle MYK’dan Necip Mutlu arkadaşımıza söz veriyorum” diyor ve Mutlu’yu kürsüye çağırıyor…

Necip Mutlu- Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu

Mutlu, Oda’nın basın açıklamasını okuyor.

Açıklamanın tam metni için lütfen burayı tıklayınız

Oktay Ekinci:

Ödül töreni ve kollokyum Safranbolu’da gerçekleşecek. TKB özel kanun ile kurulmuş bir belediyeler birliğidir. Türkiye’de ilk kez Resmi Gazete’de kuruluşu duyurulan bir kamu birliği, ÇEKÜL gibi sivil toplum kuruluşunu, Mimarlar Odası’nı eşit haklara sahip sürekli ve daimi üye ilan etmiştir. Bu bağlamda, “Türkiye’de yanlış giden birşeyler, doğruya dönüyor mu?” diye bir soru sorulacak olursa, TKB bunun somut kanıtı olur. TKB doğal varlıklarla, kültürel varlıkları birbirinden ayırmadan korumaya and içmiştir. Yalvaç Belediyesi de işte bunu iyi yansıtmıştır.

Yalvaç Belediyesi Başkanı Tekin Bayram:

“Yalvaç kültür, tarih, doğasını dile getirmekte geç kalmış bir kent. Bunu dile getiren değerli hocalar var; Metin Sözen hocam, Haluk Abbasoğlu, Osman Aydın… Psidia Antik kentini kimse sahiplenmemişti. Biz bir felsefeyi dile getirdik. Kültüre sahiplenecek halktır ve yerel yönetimlerdir. Antik kente sahip çıktık, kazı değil ama temizleme çalışmaları yaptık. Daha sonra kentte Envanter çalışması yaptık. Bunların projelendirilmesi gerekiyordu. Osman Aydın’la proje çalışmasına başladı. Projede Yerel Yönetim, Akdeniz, Süleyman Demirel, Çukurova Üniversiteleri, ÇEKÜL ve Yalvaç kadınları vardı. 15 Ağustos’ta projenin tartışması gerçekleştirildi. Turizm, Orman Bakanlığı temsilcileri, Ticaret Odası projeyi tartıştı. 649 ev ve sokak sağlıklaştırması gerçekleştirildi. Antik Kent Kültür ve Turizm Bakanlığına devredildi. El sanatları, mahalle fırınlarını yaşar hale getirdik. Samimiyetimle bu işi en iyi yerel yönetimlerin yapabileceğine inandım. Bu ödülün herkesin ödülü olduğuna inanıyorum.”

Sonra, Yalvaç’ı tanıtan sunuma geçiliyor… -Antalya’daki bir yerel televizyonda spikerlik yaptığı sonradan öğrenilen- büyülü sesli bir seslendiricinin anlatımı, Yalvaç Başkanı’nın oğlu Gültekin Bayram’ın rejisörlüğünde hazırlanan görsel sunumla, Roma’dan günümüze Yalvaç, izleyenlerin hayranlığını kazanıyor…

Oktay Ekinci

TKB diyor ki, önce dünya mirası olmalısınız daha sonra Dünya kenti olabilir. Yalvaç Belediye başkanı geçici işçi alarak ve Antik kentin ortaya çıkarılma çalışmalarında çalıştırdı. Belediye Başkanı hakkında bu yüzden dava açıldı. TKB, mevzuatın değiştirilmesinde de katkı koyacaktır.

Mudurnu Belediye Başkanı – Mehmet Karakaşoğlu

Mudurnu; Osmanlı döneminde Anadolu’nun en önemli merkezidir. Günümüzde Ahilik kültürü erozyona uğrasa da Mudurnu’da unutulmamıştır. Esnaflar her Cuma günü Ahi duası yapmaktadır. Kentte korunması gereken sokakların sağlıklaştırması ve diğer restorasyon zor şartlar altında yapılmıştır. Mudurnu’da yatak kapasitesi çok sınırlıdır. Yerel halk konaklarını onararak, kültürel turizme açmıştır. Bu şekilde yatak kapasitesi 0 ‘dan 100’e çıkmıştır. Bu ödül heyecan verici bir olay, bu ödül Mudurnu halkının ödülüdür. Bizi bu günlere çeken TKB başkanı ve diğer başkanlara teşekkür ediyorum. Katıldığımız, TKB gezileri çok heyecan vericidir, gezilen yerlerde uygulamaları değerlendirerek geri döneriz. Sözlerimi, Varna belediye başkanının bir cümlesiyle kapatmak istiyorum, “kentlerin büyüklüğü nüfusuyla değil, barındırdıkları kültür varlıkları ve onlara sahip çıkılmasıyla ölçülmelidir”.

Safranbolu Belediye Başkanı – Nihat Cebeci

Ödül sahiplerini kutluyorum. ÇEKÜL Vakfı’nın 8 yıl önce Kültür Bakanlığı’na verdiği bir belgeselde, “Safranbolu içinden Türkiye’nin geçtiği bir kültür kentidir” denmişti. “Safranbolu başaracaksa tüm kentler başarır” dendiği gibi Safranbolu başarmıştır. Safranbolu kültür değerlerine ait bilgiler verdi.. Yazıtlı çeşmeler, çatılar, Arnavut kaldırımlı sokaklarda özgünleştirme çalışmaları, bahçe duvarları taş giydirmelerle özüne dönüştürülmektedir. Sizi 22 Ocak’taki TKB buluşması için kente davet ediyor, sözlerimi burada noktalıyorum.

Oktay Ekinci

Kentte herhangi bir davranış yapılıyorsa Safranbolu’lu kimliğiyle yapılmıştır. Bu nedenle Safranbolu Belediyesi’ne teşekkür ediyorum. Şimdi sırada Kuşadası var. “Kuşadası bitti” denildiği anda kentin kimliğini tarihiyle buluşturmak üzere harekete geçen belediye başkanı Akdoğan’sa söz sırası…

Kuşadası Belediye Başkanı – Fuat Akdoğan

(Konuşma Kuşadası tanıtımıyla birlikte yapılıyor. ) ÇEKÜL, fikirlerimizi icraata dönüştürdü. Kuşadası’nda bir kent adına yapılmaması gereken her şeyi biz yaptık. Çanakkale’den Fethiye’ye kadar kıyılarda özellikle turizmin ortaya çıkması ve alınan göçle, hemşehrilik duygusunu kaybettik. Sonra bizi yüreklendirdiler. TKB’ne kabul edilmemiz itici bir güç oldu. Önce esnafı karşı çıkmasına rağmen, Sağlık Caddesi çalışması sonucunda iyi tepki alınca, bunu gören diğer cadde, Kahramanlar Caddesi esnafı belediyeye başvurarak caddelerini sağlıklaştırma çalışması istediler. Bizim de istediğimiz tam buydu… Kuşadası için yaptıklarımızn sonuca ulaşacağına inanıyorum…

Ürgüp Belediyesi – Mustafa Özer

15 yıldır yerel yönetimlerin içindeyim. Bölgedeki kongre turizmini gerçekleştirilmesi çalışması 1. aşamasını tamamladı. Üniversiteleşme süreci yaygın, Hacettepe Üniversitesi’ne bağlı 4 yıllık Eğitim Fakültesi’nin açılış protokolünü yapıyoruz. Üniversite aydınlığını bu kente de getireceğiz. Ürgüp Kentsel Rehabilitasyon projesi ile bu ödülü aldık.

(Proje mimarı tarafından projenin teknik detaylarına ilişkin bilgi veriliyor)

Altındağ Belediyesi – Ziya Kahraman

Altındağ, Ankara, Cumhuriyet’in kurulduğu mekan. Geçmişi M.Ö.8 yüzyıla dayanıyor. Ankara Cumhuriyet’le beraber Altındağ’ın bulunduğu bölgede yoğunlaşıyor. Cumhuriyet döneminin tüm eserleri bölgemizde. Göç Ankara’yı da tüm büyük kentler gibi hazırlıksız yakaladı. Altındağ’ı da olumsuz etkiledi. Ahiler İş Merkezi projesi ile ödül aldık. Bu merkez bizim Hanlar Bölgemizde. Bu bölgede yangından sonra yenileştirme çalışmaları başlatıldı. Dericileri, tiftikçileri buradan gönderdik ve düzenleme çalışmalarına başladık. Bölge’nin gerçek sahipleri bölgeyi terk etti. Şimdi hanlar onarıldıkça geriye dönüş başladı. Ödül alan tüm arkadaşlarımı tebrik ediyor katkısı olan herkese teşekkür ediyoruz.

Oktay Ekinci

Evet, biz de diyoruz ki, Cumhurbaşkanı Çankaya’da oturuyor. Başbakanlık konutu da Samanpazarı’nda olsun. Milletvekilleri Kale’de otursunlar. Ülkeyi ve kentleri yönetenlerin tarihten kaçışına son vermek lazım.

Prof. Dr. Metin Sözen

Tek bir cümle gerekiyor. Malın sahibinin, gelemeyen belediyelerin bilmeleri gereken tek şey; Türkiye’nin tüm değerleri yeni baştan gözden geçirilmeli. Doğa, kültür ve akıl olmadıkça bu ülkede iktidar olunamaz. TKB büyük kent, küçük kent, belde ayrımı yapmadı. Üyeler, ülkenin dört bir yanını öğrendiler. Şimdi Ankara’ya öğretmek zorundalar. Ülkenin gerçek sahiplerinin gerçek yasalarla donatıldığı bir ülke istiyoruz. Belleğime işlenen kentler şimdi anı gibi gösteriliyor. Bu bizim İstanbul’a çıkışımızdır. Anadolu kendi kimliğiyle geliyor. Bizim yazdığımız tarih halkıyla yönetenlerin tarihi. İstanbul’da bugün bize destek veren herkese teşekkür borçluyuz. Sayınız çoğalıyor, büyüyorsunuz. Türkiye’nin aklı da büyüsün. Teşekkürler ediyorum.

Prof. Dr. Metin Sözen, Program’da yer alan “Değerlendirme”yi böylece tamamlıyor. Sonra devam ediyor:

“Bu mekanın müdürüyle, Korel Haksun ile ben Safranbolu’daki mücadelede de beraberdim. Burayı derledik, topladık, bugünkü haline getirdik. Şimdi Haksun, TKB başkanına, yani 123 belediyeye bir ödül verecek!”

Korel Haksun, kürsüye gelerek, Kabataş Lisesi plaketini sunuyor…

Erdoğan Bilenser

Bir dakika, aslında böyle bir ödülü böyle bir mekanı değerlendirenlere bizim vermemiz lazım. Biz teşekkür ediyoruz.

Oktay Ekinci

Aramızda bulunanlardan katkıda bulunmak ya da soru sormak isteyen var mı?

Necmi Tanyolaç

Nail Güreli, Orhan Erinç ve ben şunu konuştuk. Metin Sözen büyük bir yarış başlattı. Şimdi bu yarışın nerelere geldiğini gördük. Çağırmasanız da gelirdik. Herkesi kutluyorum. Sorum İstanbul’un TKB üyesi olup olmadığı? İstanbul nasıl üye olur? İstanbul bunun neresinde?

Oktay Ekinci

İstanbul Tarihi Kentler Birliği üyesi değil. Bunun için herşeyden önce başvuruda bulunmak lazım. İstanbul şu ana kadar yazıyla bize başvurmadı. Ancak Kadıköy ve Şişli Belediyeleri üyemiz!

Erdoğan Bilenser

UNESCO Dünya Miras Listesi’ni belirliyor. Sonra’da denetliyor. Türkiye’de kayıtlı 7 eser var. İstanbul da bu listede ama İstanbul bırakın TKB’ye başvurmayı, neredeyse bu listeden çıkarılmak üzere!

Refik Erduran

Ben UNESCO adına buradayım. Türkiye bir kimlik savaşı veriyor. Yaşamsal bir savaş bu. Burada gördüklerim beni çok sevindirdi, moralimi yükseltti. Yükseltti, çünkü, ölüp gitmek marifet değil, ölümden daha yokedici olan, insanın geride kimlikli bir geçmiş bırakamaması. Bu bağlamda bugün burada gördüklerim beni çok mutlu etti. Umutlandırdı. UNESCO ve kendim adına hepinizi kutluyorum.

Oktay Ekinci

Popüler kültüre karşı ulusal kültürü ayakta tutmak TKB’nin amacı. Üyelerimizin amacı bu kültürü ayakta tutmak. Şimdi hepinizi aile fotoğrafı için sahneye davet ediyorum!