Rabat, Kazablanka, Marakeş ve Fes kentlerinde eski dokuyu koruyarak modern yerleşim merkezlerini yaratan Kuzey Afrika’nın renkli Arap ülkesi Fas, Tarihi Kentler Birliği’nin 220 katılımcısını misafir etti. Side’de yapılan yılın son seminerinin ardından Fas’a hareket eden TKB üyeleri, beş gün süresince eski ve yeni kent dokusunu inceledi.
TKB Danışma Kurulu üyeleri ve ÇEKÜL Vakfı heyetinin de katıldığı gezinin ilk günü kırmızı rengin hâkim olduğu Marakeş kentinden başladı. Katılımcılar, önce ülke ve gezilecek kentler hakkında bilgi aldı.
Ülkenin ilk başkenti olma özelliği taşıyan Marakeş’te kent meydanı, Kutubiya cami, Bahia Sarayı ve Saadi anıt mezarları incelendi. Sıvada kullanılan kilin renginden dolayı kırmızı rengin hâkim olduğu yapılarıyla dikkat çeken kentte, yeni mimarinin geleneksel dokuya uyumlu planlanması ve dış cephelerinde kırmızı kil dışında başka bir malzemenin kullanılmaması TKB üyelerinin dikkatini çeken önemli noktalardan biriydi.
Marakeş Meydanı
Kutubiya Cami
Fas’ın en büyük kentlerinden biri olan ve İspanyolcada “beyaz ev” anlamına gelen Kazablanka’da ise geleneksel ve yeni yapılarının cephelerinin neredeyse tamamında beyaz renk hâkim. Dünyanın üçüncü büyük camisi olan Hasan 2 camisi de bu kentin en önemli dini yapılarından biri. 1980 yılında yapımına başlanan ve iki bin beş yüz işçinin sekiz yılda bitirdiği caminin minaresi 210 metre yüksekliğinde.Atlantik okyanusunda denizin doldurulmasıyla inşa edilen caminin yapımında ise on bin sanatçı görev almış. Altı gruba ayrılarak gezi rotalarını yerel rehberler eşliğinde takip eden TKB üyeleri, okyanus kenarındaki bu devasa camide bir araya geldi. Caminin önünde TKB aile fotoğrafı çektiren katılımcılar, okyanus manzarasını da doyasıya seyretti.
Hasan 2 Cami ve TKB üyeleri
Fas’ın başkenti ve krallığın merkezi olan Rabat’ta ise Udaya bahçeleri, Mohammed 5 türbesi ve yanındaki Hasan Kulesi incelendi. Beyaz ve mavinin uyumunun en iyi görülebileceği dar, temiz ve çiçekli sokaklarıyla Udaya bahçelerinde, Fas’ın nane çayından içmek için mola veren katılımcılar, güneşli havanın keyfini çıkardı.
Hasan Kulesi
Udaya Bahçeleri
İzmir’in kardeş kenti; Fas’ın ise üçüncü büyük kenti olan Fes, hâlâ yaşamaya devam eden eski kent merkeziyle ülkenin görülmeye değer en önemli kenti. Medina ismi verilen eski kent merkezinde 9400 sokak bulunuyor. At ve eşeklerle taşımacılığa devam eden Feslilerle karşılaştığınız dar sokaklarda, Fas’ın en hareketli çarşısıyla tanışıyorsunuz. Medina, tekstil, bronz işçiliği, el sanatları, baharat, geleneksel yemek ve Fas terliği olan babuş dükkânlarıyla ülkenin geleneksel dokusunu yansıtıyor.
Karauin Camisi, Buananya ve Molla İdris 2 medreseleri daracık, kalabalık sokakların arasında gizledikleri kapılarıyla birden bire karşınıza çıkıveriyor. Sedir ağacından yapılan oymalı kirişler, mozaiklerle bezeli zemin ve duvarlarıyla geleneksel mimarinin tüm ihtişamını sakladığı eski kentin sokaklarında, bu medrese ve camileri incelemek mümkün. Surlarla çevrili eski kentin yirmi dört kapısı bulunuyor. Yine mozaiklerle süslü kapıların dış tarafı “hoş geldiniz” anlamına gelen mavi, iç tarafı ise “güle güle” anlamına gelen yeşil renginden oluşuyor.
Karauin Camisi
Eski Fes (Medina)
Fas gezisinin son iki gününü Fes kentini inceleyerek geçiren TKB’nin 220 katılımcısı bu dört büyük kentteki korumacılık faaliyetlerini, restorasyon çalışmalarını, eski ile yeni kent arasındaki geçişi inceleme imkanı buldu.
Meknes’de eski kent kapılarından biri…