30 Nisan 2004
Tarihi Kentler Birliği Sivas Buluşması
TARİHİ KENTLERDE BİRİKİMLERDEN SÜREKLİLİĞE Açılış Oturumu…
Açılış Konuşmaları:
Erdoğan BİLENSER- TKB Başkanı
Dört yıllık süreci yaşamadan anlatmak çok zor. Belediye başkanı olmak sadece görev yaptığın şehirle sınırlı ama Tarihi Kentler Birliği Başkanlığı tüm Türkiye’yi kapsayan bir başkanlık. Tarih Kentler Birliği siyaset, lobicilik, kişisel menfaatler ve popülizmden uzak bir birlikteliktir. Merkezi hükümet, valilik, belediye, sivil toplum kuruluşları, ICOMOS, AB, UNESCO ve halkın katılımı bu birlikteliği daha anlamlı kılıyor. Ağırnas’ta gezerken “Koruma” başlıklı panoyu gördüğümde, belediye başkanlarının bu türden panoları şehirlerine asabilmek için nasıl mücadele ettiklerini düşündüm. Beypazarı dört yıl öncesine kadar kimsenin tanımadığı bir yerdi ama şimdi yurtdışından gelen büyükelçilerin bile ilgi odağı olmuştur. Yeni belediye başkanlarına sesleniyorum “İşinizi gücünüzü bırakın, koruma çalışmaları içinde olun”. Belediyecilik deyince akla gelen temel işler bir şekilde yapılıyor, ama tarihi geri getirme şansımız yok. Bursa Osmanlı devlet geleneğinin başladığı şehrimizdir. Padişahlar nerede yaşamış, devleti nasıl yönetmişler, bu soruların cevabını bugünkü durumda bulamıyoruz. 1800’lü yılların planlarına ulaştığımızda gördük ki bugünkü Ordu Evi’ nin olduğu yerde Bey Sarayı varmış. Eski sarayı ortaya çıkarmak, yeni belediye başkanına nasip olacak. Bursa Kent Müzesi’nde MÖ.’den başlayarak Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi sergileniyor. Müzeye gelen ziyaretçilerin müze çıkışında, “Böyle bir şehirde mi yaşıyor muşuz?” ifadesiyle dolu olduklarını görmek bizleri amacımıza ulaştığımız için çok mutlu etmektedir. Raylı sistem için 300 milyon dolar, Kent Müzesi için ise 2 trilyon harcadık. Meblağa bakıp değerlendirdiğimizde fark çok ama biz en büyük takdiri korumacılığa verdiğimiz çalışmalardan, en çok da Kent Müzesi’nden aldık.
Sami AYDIN – Sivas Belediye Başkanı
Belediye olarak zengin tarihi ve kültürel varlıklarıyla ülke ve dünya kültür mirasında önemli bir paya sahip böyle bir şehrin gelecek nesillere öz değerleriyle aktarılması ve kültürümüze sahip çıkılması elbette asli vazifelerimizden biridir. Bu çerçevede Sivas’taki tarihi eserlerimize sahip çıkılması için Gökmedrese Tarihi Eserleri Koruma ve Yaşatma Vakfı adı altında bir vakıf kurulmasına belediye olarak öncülük yapıldı. Yine tarihi kültürümüzü yansıtan Susamışlar Konağı ve Abdiağa Konağı sahiplerinden devralınarak aslına uygun restore edildi. Kale Koruma Planı adı altında çok ciddi bir proje hazırlandı ve uygulama aşamasına gelindi. Milletlerin yaşaması kültürel değerlerin kuşaktan kuşağa geçmesine bağlıdır. Biz bunun bilincindeyiz ve bu bilinç içerisinde hizmetlerimizi devam ettireceğiz.
Oktay EKİNCİ– Mimarlar Odası Genel Başkanı
Koruma sürecindeki tüm arkadaşlarıma “dava arkadaşlarım” diye sesleniyorum. Bu uygarlık adına yapılan bir davadır. Toplantıyı kurgularken eski belediye başkanları ile yeni belediye başkanlarının birlikteliğini düşünürken, Acaba bu toplantı da siyasetten arınarak gerçekleşebilir mi ? sorusunun şu anda gereksiz olduğunu görüyorum. Bir tür devir-teslim buluşması gerçekleşmiştir. Tarafların kendilerine çıkarlarına dönük refleksleri vardır, farklı beklentileri vardır, bu buluşma ise tarafların çıkarlarının ortak paydada birleştiği bir buluşmadır. Beraber çıkılan bu yürüyüşün Mimarlar Odası açısından çok önemli bir kazanımı var. Biz Türk mimarları olarak Tarihi Kentler Birliği’ ne çok teşekkür ediyoruz. Bizler bu program ile aslında mimarlık tarihini görmüş oluyoruz. Mimarlık mimarın kültürü değil, toplumun kültürüdür. Bir toplumun mimarlık kültürü yoksa, yozlaşır ve mimar bir şey üretemez. Ve bu boşluğu bambaşka duygular kaplar. Topulumun mimarlık kültürüne sahip çıktınız. Bu yürüyüş güneş topu gibi büyüyecektir.
Prof. Dr. Metin SÖZEN– ÇEKÜL Vakfı Başkanı
Sivas’ta konuşmak yakın tarihin, insanlığın, derinlikli aklın, yüreğin, insanlık tarihinin kilit noktalarında konuşmak demektir. Sivas’ta konuşmak, niçin birleşmemiz, niçin ortak hareket etmemiz gerektiğinin, yarınların yüzüne nasıl bakmamız gerektiğinin altını çizmektir. Sivas’ta konuşmak, gelecek adına, önüne bakarak, bellek yitimine yer vermemeyi gerektirir. Burada gördüğümüz, eşit durmayı, üretmeyi, statüsünü bir kenara bırakarak yurttaş kimliğiyle beraber olmayı sağlamanın verdiği sevinçtir. Cumhuriyet mirası sorumluluğuyla bugün buradadır. Sivas, tek kişi olarak giren Mustafa Kemal’in en uzun kalıp, bir grup olarak çıktığı bir kenttir.
Unutkanlık bedel ödemektir. Geçmişi unutursanız, kentinizle ilgili bir şeyleri yarına bırakmıyorsunuz demektir. Bilgi devingen-değişken farklı boyutlar geliştirerek mutlu kılacak yollar sağlar. Bu yola çıktığınız zaman yurdumuzu öğrenerek, bilinçlenerek çoğalıyoruz. TKB üyeleri, başka bilgi birikimi ve farklı yaşlarla ama hep beraber öğrenmek için buraya geldiler. Geldikleri için Valilerimize, Belediye Başkanlarımıza teşekkür ediyorum…
Görevini bilenler bulunduğu kentin toprağını altını üstünü koruyup, bu benim diyerek ayrılıyorlar, yeni gelenler bırakılan yoldan sürekliliği sağlamaya çalışıyorlar. Şimdi Türkiye Cumhuriyeti küreselleşen dünyanın yanlışlarını karşılayacak kadar güçlüdür. Bu kolay elde edilmiyor. Ülkenin yurttaşların birbirine sevgi dolu baktığı bir birliktelikle yeniden kurulması gerektiği açıktır. Yeni dönem belediye başkanları birikimlerin ve paylaşımların öncelik alındığı buraya girmenin bir bedeli ve ürünü olması gerektiğini unutmasınlar.
Türk toplumunun unuttuğu sürekliliğin hatırlandığı bir yerdeyiz… Sivas bugün dünden daha iyi ama yarından daha geridir. Sivas her yeriyle yeniden düşünülecektir. Bıraktığınız ve geldiğiniz yolun deneyimlerle büyüdüğünü görüyoruz. Her kentin tarihini gösteren Kent Tarihi Müzelerini, Tarihi Kentler Birliği başlattı. Kent Tarihi Müzelerinin ve Kent Belleği Merkezlerinin 150 kentimizde de yer alacağı günler için, buradan emeği geçenleri unutmadan dağılalım…
Taşın taş üstüne konulduğu, aklın büyütüldüğü gelecekler için hepinizi kutluyorum.
Dr. Hasan CANPOLAT– Sivas Valisi
Tarihi kent kimliğine en fazla yakışan Sivas’ın Valisi olarak hepinize Hoşgeldiniz diyorum… Ben de Sayın Hocam gibi yüreğimin ortasından konuşmak istiyorum. Sivas’ta konuşmak zordur ama Sivas’ta buluşmak güzeldir. Hele Sivas’ta Tarihi Kentler Buluşmasında konuşmak daha da hoştur. TKB bir dönemeç aslında. Bu Birlik ilk defa koruma anlayışının yerel düzeye taşınmasının başlangıcıdır. Aynı zamanda sivil toplumun da buluşmasının sağlanmasıdır.
Bu Buluşma’da Türkiye’de ilk defa kaybedenler ile kazananlar burada buluşuyor ve tarihi mirasın yaşatılması kararlarını burada alacaklar…
TKB bizi toprağımıza bağlayan en büyük hizmeti yapmıştır. Bu bağlamda yaptığımız işler sınırlı sayıda olmasına rağmen hem halkımızı hem bizi çok memnun etmektedir. Bir sivil toplum örgütü olarak ÇEKÜL de Sivas’ımıza bir yıl içinde çok büyük katkılarda bulunmuştur…